Ağır Hasarlı Araçlar
Ağır hasarlı araçlar, bir kaza veya doğal afet sonucu önemli ölçüde hasar görmüş ve onarımı yüksek maliyet gerektiren araçlardır. Bu araçlar, genellikle pert kaydı olarak da bilinirler ve trafikten çekilerek tekrar trafiğe çıkmaları belirli şartlara bağlıdır. Ağır hasarlı araçların alım satımı, tamiri ve tekrar trafiğe kazandırılması, hem hukuki hem de teknik açılardan dikkat edilmesi gereken karmaşık bir süreçtir.
Ağır Hasar Neleri Kapsar?
Ağır hasar, aracın temel aksamlarında (şasi, podye, direkler gibi) onarılamaz veya onarımı çok maliyetli hasarları içerir. Bu hasarlar, aracın güvenliğini ve sürüş performansını ciddi şekilde etkileyebilir. Sigorta şirketleri genellikle, bir aracın tamir masraflarının, aracın piyasa değerini aşması durumunda aracı "ağır hasarlı" olarak değerlendirir. Ağır hasara neden olan durumlar şunlar olabilir:
- Trafik Kazaları: Çarpışma, takla atma gibi kazalar sonucu oluşan şasi, motor veya yürüyen aksam hasarları.
- Doğal Afetler: Sel, yangın, deprem gibi doğal olaylar sonucu meydana gelen hasarlar. Özellikle sel hasarı almış araçlarda elektronik sistemlerde ciddi sorunlar oluşabilir.
- Hırsızlık ve Yanma: Aracın çalınması ve bulunamaması veya yanması sonucu oluşan kullanılamaz hale gelme durumu.
Ağır Hasarlı Araçların Alım Satımı
Ağır hasarlı araçların alım satımı, normal araçlara göre daha dikkatli olunması gereken bir süreçtir. Alıcıların, aracın hasar geçmişini detaylı bir şekilde araştırması, ekspertiz raporu alması ve aracın tamir edilip edilmediğini kontrol etmesi önemlidir. Satıcıların ise, aracın hasarlı olduğunu açıkça belirtmesi ve alıcıyı bilgilendirmesi yasal bir zorunluluktur.
- Bilgilendirme Yükümlülüğü: Satıcı, aracın ağır hasarlı olduğunu alıcıya bildirmekle yükümlüdür. Aksi takdirde, alıcı sözleşmeyi feshedebilir veya tazminat talep edebilir.
- Ekspertiz Raporu: Alıcı, aracı satın almadan önce mutlaka oto ekspertiz yaptırmalı ve aracın hasar durumu hakkında detaylı bilgi edinmelidir.
- Fiyatlandırma: Ağır hasarlı araçların fiyatı, piyasa değerinin oldukça altında olur. Ancak, tamir edilmiş araçların fiyatı, tamir kalitesine ve kullanılan parçaların orijinalliğine göre değişebilir.
Ağır Hasarlı Araçların Tamiri ve Tekrar Trafiğe Çıkarılması
Ağır hasarlı araçların tamiri, uzmanlık ve dikkat gerektiren bir işlemdir. Tamir, yetkili servislerde veya uzmanlaşmış tamir atölyelerinde yapılmalıdır. Tamirde kullanılan parçaların orijinal veya eşdeğer kalitede olması, aracın güvenliği açısından önemlidir.
- TSE Onayı: Tamir edilen ağır hasarlı araçların tekrar trafiğe çıkabilmesi için TSE (Türk Standardları Enstitüsü) tarafından onaylanması gerekmektedir.
- Muayene: Tamir sonrası TSE onayını alan araçlar, araç muayene istasyonlarında detaylı bir muayeneden geçirilerek, trafiğe uygunluğu kontrol edilir.
- Değer Kaybı: Ağır hasar kaydı olan araçların, tamir edilse bile piyasa değeri, aynı model ve özelliklere sahip hasarsız araçlara göre daha düşüktür. Bu duruma araç değer kaybı denir.
Hukuki Durum
Türkiye'de, ağır hasarlı araçlarla ilgili yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Bu düzenlemeler, alım satım, tamir ve tekrar trafiğe çıkma süreçlerini kapsamaktadır. Tüketicilerin haklarını korumak ve güvenliği sağlamak amacıyla, ilgili mevzuat sürekli olarak güncellenmektedir.
- Karayolları Trafik Kanunu: Ağır hasarlı araçlarla ilgili temel yasal düzenlemeler bu kanunda yer almaktadır.
- Tüketici Kanunu: Alım satım işlemlerinde tüketicinin haklarını korur ve satıcının bilgilendirme yükümlülüğünü düzenler.
- Sigorta Kanunu: Sigorta şirketlerinin ağır hasarlı araçlarla ilgili sorumluluklarını ve pert kaydı işlemlerini belirler.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ağır hasarlı bir araç almadan önce mutlaka detaylı bir araştırma yapın.
- Ekspertiz raporu almadan araç satın almayın.
- Tamir edilmiş araçların tamir kalitesini ve kullanılan parçaların orijinalliğini kontrol edin.
- TSE onayını ve muayene raporunu mutlaka inceleyin.
- Aracın değer kaybını göz önünde bulundurarak fiyat pazarlığı yapın.
- Güvenilir satıcılardan veya yetkili servislerden araç satın almaya özen gösterin.
- Hukuki danışmanlık alarak haklarınızı öğrenin.
- Sigorta poliçesi yaptırırken ağır hasar kaydını belirtin ve kapsamını öğrenin.
Sonuç olarak, ağır hasarlı araçlar, potansiyel riskler taşıyan araçlardır. Ancak, doğru araştırma, ekspertiz ve tamir işlemleriyle güvenli bir şekilde kullanılabilirler. Alım satım sürecinde dikkatli olmak ve yasal düzenlemelere uygun hareket etmek, olası sorunların önüne geçilmesine yardımcı olacaktır. Unutulmamalıdır ki, her zaman güvenlik ön planda tutulmalıdır ve trafik güvenliği ihmal edilmemelidir.